Sprzedaż kart rabatowych - opodatkowanie podatkiem VAT (wyrok TSUE z dnia 12 czerwca 2014r. w sprawie C 461/12).

W obrocie gospodarczym spotkać możemy się z kilkoma sposobami organizacji akcji promocyjnych z wykorzystaniem kart rabatowych. Przedmiotem rozstrzygnięcia Trybunału były karty uprawniające do zakupu określonych usług, towarów z określonym rabatem. Przyjęty model polegał na tym, że klient kupował od organizatora akcji kartę rabatową następnie przy jej wykorzystaniu mógł skorzystać z promocyjnej oferty podmiotu, który zawarł umowę z organizatorem i sprzedaje swoje usługi lub towary. Rozliczenie przebiegało na linii klient - organizator oraz klient – sprzedawca towaru (usługi).

Rozstrzygniecie TSUE obejmowało przede wszystkim ustalenie, czy dokonywana przez organizatora sprzedaż była opodatkowano podatkiem VAT czy korzystała ze zwolnienia ponieważ sprzedawane karty można uznać za swojego rodzaju papiery wartościowe. Rozstrzygnięcie zapadło na gruncie VI Dyrektywy jednakże pogląd Trybunału będzie aktualny również w odniesieniu do aktualnych rozwiązań przyjętych w Dyrektywie 112.

W omawianym wyroku Trybunał uznał, że sprzedaż karty rabatowej (z jednoczesnym uwzględnieniem przyjętego modelu biznesowego), nie stanowi transakcji odnoszącej się do „innych rodzajów papierów wartościowych” ani do „innych papierów handlowych” w rozumieniu dyrektywy, które państwa członkowskie zwalniają z podatku od wartości dodanej.

Trybunał w uzasadnieniu wskazał, iż  karta ta nie ma żadnej nominalnej wartości i nie może zostać wymieniona z uczestniczącymi przedsiębiorstwami na pieniądze lub towary. Wobec powyższego sprzedaż takiej karty konsumentom nie stanowi, ze swej natury, transakcji finansowej w rozumieniu przepisów wspólnotowych oraz dotychczasowego orzecznictwa. Zważywszy że podstawa opodatkowania transakcji podlegającej opodatkowaniu odpowiada cenie płaconej przez konsumentów za nabycie kart, obliczenie podatku VAT na tej podstawie w opinii TSUE nie powinno przedstawiać szczególnych trudności.

Co do opodatkowania sprzedaży kart rabatowych (model analogiczny jak w orzeczeniu Trybunału) wypowiedział się również Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z dnia 10 września 2013r. nr IBPP1/443-776/13/KJ. Zdaniem Organu „sprzedaż kart rabatowych (stałego klienta), których to nabywca będzie uprawniony do skorzystania z rabatu (przykładowo 20% stały rabat na pizzę, wykupując 1 godzinę gry w kręgle, druga za pół ceny) w danym lokalu stanowi „sprzedaż prawa do rabatu”, w związku z czym jest usługą w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, a zatem ich sprzedaż stanowi świadczenie usług i zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 oraz w związku z art. 8 ust. 1 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wg właściwej stawki, tj. 23% w oparciu o art. 41 ust. 1 w zw. z art. 146a pkt 1 ww. ustawy.”

Kompleksowa usługa marketingowa świadczona przez agencję – wyrok NSA z 9 stycznia 2014r. I FSK 271/13.

Pewną przyjętą praktyką w zakresie działań marketingowych polegających na przekazywaniu gadżetów reklamowych jest zlecanie ogółu czynności zewnętrznej firmie marketingowej. Firma zewnętrzna dokonywała zakupu materiałów reklamowych, które następnie przekazywała podmiotom trzecim a swojego klienta – czynnego podatnika vat – obciążała fakturą dokumentująca zakup kompleksowej usługi marketingowej składającej się z wynagrodzenia za obsługę kampanii oraz przekazywane podmiotom trzecim przedmioty.

Powstaje więc pytanie, czy od otrzymanej faktury możemy odliczyć pełna kwotę podatku naliczonego. Biorąc pod uwagę poglądy prezentowane przez organy podatkowe oraz Naczelny Sąd Administracyjny, jak również TSUE prawo do odliczenia przysługiwać będzie wyłącznie w ograniczonym zakresie.

W pierwszej kolejności zwrócić należy uwagę na wyrok TSUE z dnia 7 października 2010 r. w połączonych sprawach C-53/09 (Loyalty Management UK Ltd.) i C-55/09 (Baxi Group Ltd.). Trybunał orzekł, że w ramach programu lojalnościowego dla klientów płatności dokonywane przez sponsora na rzecz podmiotu zarządzającego omawianym programem, który to podmiot dostarcza klientom prezenty lojalnościowe należy uznać w części za wynagrodzenie płacone przez osobę trzecią za dostawę towarów klientom, a w części za wynagrodzenie za usługi świadczone przez zarządzającego tym programem na rzecz sponsora. W uzasadnieniu TSUE zwrócił uwagę na to, że wspólny system podatku VAT zasadza się na zastosowaniu do towarów i usług, aż do etapu sprzedaży detalicznej, powszechnego podatku konsumpcyjnego. Podkreślił, że skoro dochodzi do wydania nagród klientom (uczestnikom programu), to powinien zostać uiszczony VAT, który nie będzie już podlegał odliczeniu u innego uczestnika obrotu. Istotne jest przy tym to, że sprzedaż towarów oraz świadczenie usług, prowadzące do przyznawania punktów klientom, a z drugiej strony przekazywanie prezentów lojalnościowych w zamian za te punkty, stanowią dwie odrębne czynności

Powyższa argumentacja stanowiła podstawę rozstrzygnięcia NSA w sprawie I FSK 271/13. Zdaniem Sądu w wykonaniu opisywanej umowy o świadczenie usług w rzeczywistości doszło do świadczenia przez agencję usługi marketingowo – sprzedażowej, której towarzyszyło, jako odrębne świadczenie, przekazanie nagród osobom trzecim, beneficjentom programu marketingowo – sprzedażowego, prowadzonego przez agencję. Dla obiektywnej oceny skutków tych czynności na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług nie miał istotnego znaczenia przyjęty w umowie "cel ekonomiczny". Taki cel mógł być bowiem realizowany w różnych formach.

NSA wskazał, iż o ile samo zorganizowanie akcji marketingowej, promocyjnej i reklamowej odbywało się na zlecenie podatnika, to wydanie nagród, które agencja nabyła w imieniu własnym i których była właścicielem aż do chwili wydania, miało nastąpić w stosunku do osób trzecich, które występowały w roli konsumentów. W przedstawionym stanie faktycznym występowały więc zdaniem Sądu różne świadczenia. NSA uznał, że przekazanie wspomnianych wyżej towarów nie miało  charakteru pomocniczego i nie służyło do zrealizowania lub wykorzystania usługi głównej.

Sąd wskazał na pewna odrębność dotyczącą kwalifikacji dodatkowych kosztów związanych z przekazaniem nagród osobom trzecim (np. koszty transportu, wysyłki itp.). Koszty te – jak wynikało z przywołanego wyroku TSUE – mogą wchodzić w skład wynagrodzenia za świadczone usługi na rzecz skarżącej spółki i w tej części może przysługiwać jej odliczenie podatku naliczonego.

W podsumowaniu NSA stwierdził, że usługa marketingowa oraz zakup i przekazanie osobom trzecim, w ramach prowadzonej akcji marketingowej, promocyjnej i reklamowej, nagród w postaci towarów lub usług o charakterze konsumpcyjnym, nie były tak ściśle ze sobą związane, że obiektywnie tworzyły jedno niepodzielne świadczenie gospodarcze, którego rozdzielenie miałoby charakter sztuczny w rozumieniu orzecznictwa TSUE.