Zwolnienie z VAT usług związanych ze świadczeniem usług finansowych, o których mowa w art. 41 ust. 1 pkt 37-41 ustawy – wyrok NSA I FSK 1139/12.

Omawiany przeze mnie wyrok dotyczył będzie jednego ze zwolnień jednakże zasada ogólna znajdzie zastosowanie do wszystkich wymienionych w art. 43 ust. 13 ustawy, który wprowadza zwolnienie również dla usługi stanowiącej element jeden z usług wymienionych w pkt 37-41, jednakże tylko w sytuacji kiedy jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi korzystającej ze zwolnienia.

 

Istota sporu opierała się na pytaniu podatnika, czy prawidłowe jest stanowisko, zgodnie z którym usługi wsparcia w zakresie oceny i monitorowania ryzyka podlegają zwolnieniu z podatku od towarów i usług na mocy art. 43 ust. 13 ustawy jako usługi będące elementem usługi finansowej, stanowiące odrębną całość, niezbędne i właściwe do świadczenia takiej usługi?

Według skarżącej, opisane we wniosku usługi spełniają warunki określone w art. 43 ust. 13 ustawy o VAT, tj. stanowią element usługi finansowej polegającej na udzielaniu kredytów lub pożyczek pieniężnych, są właściwe i niezbędne do świadczenia takiej usługi oraz tworzą odrębną całość.

 

Rozstrzygając spór NSA rozpoczął od wskazania definicję usługi właściwej, którą zawiera art. 43 ust. 1 pkt 38, zgodnie z którym zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych. Wskazał następnie, że w orzecznictwie sądowoadministracyjnym wielokrotnie wyjaśniano, że przepis art. 43 ust. 13 ustawy o VAT nie znajduje swojego bezpośredniego odpowiednika w treści Dyrektywy 112. Powyższe oznacza, że krajowy ustawodawca rozszerzył - w stosunku do prawodawcy unijnego - katalog usług zwolnionych od podatku od towarów i usług.

W opinii NSA sformułowanie "właściwe do świadczenia usług" użyte w art. 43 ust. 13 ustawy o VAT należy więc interpretować w ten sposób, że zwolnione z VAT są takie części usługi zwolnionej, które są charakterystyczne, typowe i zarazem niezbędne do jej świadczenia, a niekoniecznie muszą posiadać istotne i specyficzne cechy usługi zwolnionej, której są częścią.

 

Mając na uwadze zaprezentowane czynności trudno uznać aby były one właściwe i niezbędne do wykonania usługi finansowej, tj. udzielenia pożyczki klientowi. Bank, jak wynika z wniosku o wydanie interpretacji, a czego nie dostrzegł Sąd pierwszej instancji, ma zamiar wykonywać na rzecz spółki szereg czynności które nie wiążą się w sposób bezpośredni z udzielaną w stosunku do konkretnego klienta pożyczką. Nie można uznać, że wykonanie czynności jak np. analiza portfela pożyczek czy też asysta w zarządzaniu nadużyciami i oszustwami zarówno wewnętrznymi jak i zewnętrznymi, ma taki związek a tym samym jest niezbędne do udzielenia pożyczki. Czynności te, jak słusznie podniósł autor skargi kasacyjnej, ograniczają jedynie ryzyko kredytowe wynikające z zawieranych przez spółkę z Grupy transakcji finansowych.