Przekazanie zaliczki - Czy zawsze powstanie obowiązek podatkowy opisany w art 19 ust. 11 ustawy VAT?

 Jeśli postawiłem pytanie to oczywiście nie po to aby odpowiedzieć, że zawsze w przypadku przekazania zaliczki, związanej z przyszłą dostawą towarów lub świadczeniem usług, powstanie obowiązek podatkowy.

Przepis wprowadzające obowiązek podatkowy, w związku z przekazaniem zaliczki stanowią pewien wyłom od zasady. Przed wykonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi obowiązek podatkowy może powstać również w momencie otrzymania zaliczki jednak przekazywana kwota (przedpłata, zaliczka, zadatek) musi zostać powiązana w sposób ścisły z konkretną dostawą/konkretną usługą, innymi słowy konieczne jest określenie w sposób wyraźny elementów przedmiotowych oraz podmiotowych związanych z dostawą, czy usługą.

W kwestii tej wypowiedział się m.in. NSA w wyroku z dnia 25 sierpnia 2010, sygn. I FSK 1100/09 stwierdzając, że (publ. http://orzeczenia.nsa.gov.pl )

„Obowiązek podatkowy na podstawie art. 19 ust. 11 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. nr 54, poz. 535 ze zm.) powstaje jedynie wówczas, gdy zapłata dokonana przed wykonaniem dostawy lub świadczeniem usług, następuje w sytuacji, gdy wszelkie okoliczności mające znaczenie dla zaistnienia zdarzenia podatkowego, tzn. przyszłej dostawy lub świadczenia usług, są jednoznacznie i niezmiennie określone pod względem podmiotowym i przedmiotowym, a nie ma ona jedynie charakteru zabezpieczającego wykonanie nie do końca jeszcze sprecyzowanej czynności opodatkowanej.”

Podobny wniosek wynika z analizy wyroku ETS z dnia 21 lutego 2006 r. w sprawie C-419/02 BUPA Hospitals Ltd, Goldsborough Developments Ltd, gdzie Trybunał uznał, że w zakresie art. 10 ust. 2 akapit drugi VI Dyrektywy (dot. opodatkowania zaliczek) nie mieszczą się kwoty (przedpłaty) przekazane w formie ryczałtowej na towary wskazane w sposób ogólny w wykazie, który może zostać w każdej chwili zmieniony za porozumieniem nabywcy i sprzedawcy, z którego nabywca może ewentualnie wybrać towary, na podstawie umowy, którą może on w każdej chwili rozwiązać, odzyskując w całości przekazaną, a niewykorzystaną dotychczas przedpłatę.

Warto powołać także wyrok wydany przez ETS w sprawie C-108/99 Cantor Fitzgerald International. Rozstrzygając Trybunał stwierdził, że opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają dostawy towarów i świadczenie usług, a nie płatności dokonane z tytułu tych transakcji. Zatem opodatkowaniu podatkiem VAT nie powinny podlegać zapłaty przekazywane w formie zaliczki, czy też zadatku (itp.), za dostawy towarów i świadczenie usług, które nie zostały dotychczas określone w sposób wyraźny.